ORROA TXURI-URDINA IZAN ZEN

Historiarako geratuko da: San Mameseko azken euskal derbia Realak irabazi du. Nola, gainera; Athletic nagusitasunez 1-3 irabazita. Partida atariko kezkak eta urduritasunak uxatu eta festa lehertu zen Carlos Velak hirugarren gola sartu zuen unean. Txuri-urdinez jantzi ziren Bilboko kaleak, eta lehoiek txuri-urdinez egin zuten orro Donostiako martxa hirian barrena entzun zenean. Bosgarren postuan da Reala, Europan, Txapeldunen Ligako postuetan Malagaren zigorra dela eta, egonkortuta. Amets zena, errealitate bihurtu da, eta aurrera darrai, etenik gabe.

Burua makurtu beharko dute Athleticeko zaleek eta giza legez onartu beharko dituzte realzaleen isekak eta burlak. Egoera nahasia bizi du Bilboko taldeak, eta kontuz ez badabil ataka estuan sartuko dira. Sei puntura daude jaitsiera postuak, eta azpitik dituzten taldeek partida bat gutxiago jokatu dute. Derbitik txuri-urdinak atera dira garaile, eta halakoetan garesti ordaintzen dute galtzaileek. Kostatu da, baina behingoz irabazi da San Mamesen, azken norgehiagokan gainera.

Eta hori azken unean ezkortasuna nagusitu zela Gipuzkoan. Vela aulkian geratuko zela baieztatu zenean, haserrea gailendu zen, zaleek erabakia ulertu ez zutelako. Montanierrek Agirretxek buruz duen nagusitasuna bilatu nahi zuen, eta bigarren zatira begira, mexikarrak freskotasunez laban baten gisa egin zezakeela irudi zitzaion. Azken emaitza ikusita, asmatu zuela esan liteke. San Mames ez da Anoetaren antzeko plaza, zelaia txikiagoa da eta baloia goitik asko jokatzen da. Realeko jokalariek ezin zuten euren ohiko jokoa egin, eta joko zuzena erabiltzera behartuta zeuden.

Halakoak izan ziren partidako lehen minutuak. Bi taldeek joko zuzena erabili zuten. Zelai erdian gutxi jokatzen zen, eta defentsek eta aurrelariek zuten baloia jokatzeko ardura. Hala, Realeko jokalariek San Joseri eta Laporti utzi zioten baloia jokatzen ateratzen, kosta egingo zitzaiela pentsatuta. Baina uste baino erosoago aritu ziren bi atzelariak, eta arriskuko jokaldiak eragin zituzten Realeko atzelarien bizkarrera bidalitako pase luzeekin. Illarramendi eta Markel desagertuta zeuden, eta apurka Athletic nagusitzen hasi zen. Dena den, txuri-urdinek ez zuten asko sufritu, eta erdiko bi atzelariak eroso egon ziren partida osoan zehar. Aduriz maila handiko aurrelaria da, baina ezin izan zuen ezer egin Iñigo Martinezen eta Mikel Gonzalezen aurrean.

Hegaleko bi atzelariek, baina, gehiago sufritu zuten, eta zuri-gorrien arriskuko jokaldi guztiak hegaletatik etorri ziren. Reala atzera egiten hasi zen, eta gutxitan iritsi zen Raul Fernandezen area ertzera lehen minutuetan. Lehen abisua goiz egin zuen Atlheticek. Erdiraketa bat bikain errematatu zuen Adurizek, bi atzelarik oztopatu zuten arren, eta Bravok are hobeago gelditu zuen, jauzi itzel batekin baloia kornerrera aldenduta. Bilbotarren minutu onenak ziren, eta gozatzen ari ziren Reala pixkanaka atzera eta atzera botaz. Askotan gertatzen da hori, Athleticek beti oldarkor hasten baititu partidak, bultza eta bultza kemenez golaren bila. Ander Herrera eroso zebilen jokoa eraikitzen eta zuri-gorriek segituan berreskuratzen zuten baloia.

Gola iritsiko zela zirudien. Tamalez, hala izan zen. Aurtenetxek erdiraketa on bat egin zuen ezker hegaletik, eta Ibai Gomezen bolea aparta geldiezina izan zen. Marrazki bizidunetan sarea apurtuko luke halako zartako batek. Bigun ibili ziren jokaldian txuri-urdinak; bai erdiraketa galarazteko, baita jaurtiketa oztopatzeko. Hurrengo bi minutuetan gola sartzear egon ziren zuri-gorriak, baina kanpora jaurtiki zituzten edukitako bi aukera garbiak. Realarentzat kolpe latza izan zitekeen, eta batek baino gehiagok atsedenaldira gol bateko desabantailarekin iristea balekotzat jo zuten. Baina gehien behar zen momentuan agertu ziren erasoko jokalariak. Chory Castrok ezker hegaletik erdiraketa bikain bat egin zuen. Griezmannek burua sartu eta sareetara bidali zuen area txikitik. Iraola lo harrapatu zuen jokaldiak, eta Raul Fernandezek gehiago egin zezakeela zirudien, jokalari batek ezin baitu atezainaren area barnean baloi bat burukatu. Horrenbestez, bana amaitu zen lehenengo zatia.

Etxeko taldeak sentsazio onekin amaitu zuen lehenengo zatia, eta Reala pozik zen berdinduta egotearekin. Zuri-gorriek lehen zatiko joko ona berretsi nahi zuten bigarren zatian; baina sasoi honetan maiz gertatu den bezala, bigarren zatian itzal bat agertu zen soilik. Realak ondo konpondu zituen lehen zatiko akatsak. Presioa gorago egiten hasi zen, batez ere lasaitasun osoz ibili zen Herrerari. Zaragozako erdilari ohia ernegatu egin zen, eta protestaka pasa zuen bigarren zatia, jokaldi on bat egiteko gai ez zela ikusita. Atzelariek ere egin zituzten metro batzuk aurrera, eta Illarramendi zelai erdiaren jaun eta jabe izan zen. Lemazaina belaontzian.

Bazirudien zelaiak aldapa zuela. Realak lehen zatian maldan gora jokatu zuela, eta bigarren zatian zelaiz aldatuta maldan behera jokatu zuela. Lehen zatiko zailtasun guztiak erraztasun bihurtu ziren. Orain Athletic zen atzera ari zena, eta Reala aurrera. Xabi Prietok bihurrikeriak egiten zituen eskuin hegalean. Griezmann eta Chory dantzaleku batean baina mugimendu gehiago egiten zituzten. Eta atzelari zuri-gorriek jada ez zekiten zer egin. Horren erakusle da bigarren golaren aurretik gertatuko guztia. Prietok enegarrenez barregarri utzi zuen Aurtenetxe, nahieran baloia eramanda. Bielsak, suminduta, aldaketa egitea erabaki zuen; Aurtenetxe aulkira, Muniain barrura. Bi mezu zituen aldaketak: batetik, erasora zihoan talde zuri-gorria; bestetik, zigorra Aurtenetxeri eta abisua taldekideei. Bielsaren komodina, De Marcos, jarri zen ezker hegalean. Hurrengo jokaldian falta zentzugabe bat egin zuen arabarrak area ertzean. Arriskutsua oso. Falta Castrok atera zuen, itxi-itxia. Raulek huts egin zuen baloia gelditzerakoan, eta Agirretxek sareetara bultzatu zuen. Hutsegite bat baino gehiago jarraian zuri-gorrien defentsan, hondamendia atezainarentzat; eta zoramen txuri-urdina. Bigarren atzaparkada, eta lehenengo orroa. Ileari tiraka egongo zen San Mames zeruan.

Baina ez zen aski. Realak denboraldi honetan izan duen akats errepikatuena partidak ahal bezain azkarren ez ixtea izan da. Gola sartu ondoren, Agirretxe Velarengatik ordezkatzea erabaki zuen Montanierrek. Athletic atzean erakusten ari zen biguntasuna ikusita, eta etxean derbia galtzen joanda arriskatu behar zuela pentsatuta; aldaketa bikaina. Goza zezakeen mexikarrak. Eta hala izan zen. Athletic joko zuzenarekin saiatu zen, baina Realaren atzealdea sendo zegoen. Gainera, baloia berreskuratzen zen bakoitzean, arriskua zegoen. Zurutuzari minutuak eman zizkion teknikariak. Sartu eta berehala etorri zen hirugarren gola. Rochefortekoak ukitu zuen lehenengo baloian, pase bikaina eman zion Velari. Bakar-bakarrik geratu zen mexikarra, ez zuen atzelaririk alboan, eta zutoinaren ondotik sartu zuen gola. Oraingoan Fernandezek ezin izan zuen ezer egin. Baina non ziren atzelariak? San Jose Xabi Prietoren bila joan zen ezker hegalera, donostiarrak eskuinera desmarke bikaina egin baitzuen. Laporte, Griezmanni begira zegoen. Ez bat eta ez bestea, zuri-gorriek askotan egindako huts egitea.

Gol festa handiagoa egiteko denbora zegoen oraindik, baina Realak ez zuen zauria handitzerik nahi izan. Athletic alferrik saiatu zen, konfiantzarik gabe egiari zor. Buru makur, zaleak zelaitik joaten hasi ziren, porrota kiroltasunez hartu beharrean. Athleticeko zaleak, marmarka, pentsakor; bitartean, Donostiako Martxa entzuten zen Realaren jarraitzaileen artean. Orro egiten ari zen San Mames azken derbian. Azken euskal derbiko azken orroa amaierako minutuetan; eta orroa kolore txuri-urdinekoa zen. Amets bete orro, hor dagoelako Europa, eskura. Azken unerarte, Europari lotuta egongo delako orro txuri-urdina.

Partidako onenak:

3.- Antoine Griezmann: Itzuli da. Realak gehien behar zuen unean sartu zuen gola, eta San Mames lasaitzeko eskatu ospakizunean. Erasoan min dezente egin zuen gainera.

2.- Chory Castro: San Mamesen irabazi zuen jokalari bakarra zen. Desborde handiko jokalaria dela erakutsi zuen. Sasoiko dabil, horren adierazle lehenengo goleko erdiraketa bikaina; baita bigarren golekoa.

1.- Claudio Bravo: Kroniketan gutxi agertuko da Carlos Bravo. Baina lehenengo zatian geldiketa horiek egin izan ez balitu, batez ere 10. minutukoa; agian negarrez egongo ginen gaur, ez hain pozik.